Większość z nas doskonale z doświadczenia wie, czym jest ból zęba i jak destrukcyjnie wpływa na codzienne zajęcia. Często okazuje się on oporny na dostępne bez recepty leki przeciwbólowe. Może uniemożliwiać lub powodować dyskomfort przy przyjmowaniu pokarmów, połykaniu śliny, mówieniu, spaniu, a nawet poruszaniu głową. Wtedy tylko wizyta u dentysty przynosi ulgę.
Typologia bólu zębów w klinicznej ocenie dentystycznej
Ze względu na okoliczności wystąpienia bólu klasyfikacje stomatologiczne wyróżniają:
- ból ciągły pojawiający się samoistnie – na przykład pod wpływem działania czynników zewnętrznych,
- ból powstający w wyniku podrażnienia termicznego lub smakowego, a także mechanicznego – będący rezultatem niewłaściwie prowadzonych zabiegów higienicznych takich jak szczotkowanie,
- może też być aktywowany przez oba typy czynników.
Dlaczego naszych Pacjentów bolą zęby?
Najczęściej w naszej białostockiej M-DENTICA spotykamy się z bólami zębów, których przyczyną są:
- próchnica typu średniego lub głębokiego, w wyniki rozwoju której zajęte zostało szkliwo i zębina. Bodźcami, które aktywują ból są ciepło, zimno, słodkie potrawy i napoje, niekiedy też szczotkowanie zębów. Jeśli ból ustępuje wraz z zaprzestaniem działania czynnika zewnętrznego, oznacza to, że płyny docierające przez kanaliki zębiny do miazgi nie spowodowały jej całkowitego zniszczenia. W takich sytuacjach najczęściej można ją zachować. Więcej na ten temat piszemy w artykule Próchnica – problem u dzieci i dorosłych;
- zapalenie miazgi zębowej powstaje w wyniku zaawansowanej próchnicy oraz chronicznego podrażniania miazgi. Ból ten nie maleje pod wpływem podania środków przeciwbólowych, może trwać kilka minut lub godzin, może też ustąpić samoistnie, co nie znaczy jednak, że problem przestał istnieć. Charakterystycznymi czynnikami wywołującymi są: ciepło, gryzienie pokarmów, często pojawia się on w pozycji leżącej w nocy, towarzyszyć mu mogą objawy takiej jak: gorączka, obrzęk w okolicy bolącego zęba, pogorszone samopoczucie. Nieleczone zapalenie miazgi prowadzi do jej martwicy. Objawia się ona ustąpieniem bólu, co jest dla wielu pacjentów zwodnicze, ponieważ brak bólu nie oznacza, że proces chorobowy w zębie został zahamowany. Przeciwnie – niezauważalnie rozwija się on głębiej, docierając do korzenia i prowadząc do nieodwracalnego uszkodzenia zęba;
- zmiany okołowierzchołkowe: ropnie, torbiele, ziarniaki, przetoki, przywierzchołkowe zapalenie ozębnej to już poważne zmiany, których leczenie wymaga specjalistycznej interwencji. Ząb z takimi zmianami jest wrażliwy na dotyk, boli przy gryzieniu i żuciu. Niekiedy zauważalny jest także obrzęk śluzówki w okolicy zajętego korzenia, a nawet ból policzka czy wargi. Ciepłota ciała bywa podwyższona;
- zapalenie okołokoronowe towarzyszące wyrzynaniu się dolnych ósemek, czyli zębów mądrości. W takich przypadkach występuje także zaczerwienienie dziąsła i obrzęk. Miejscowa bolesność nasila się przy połykaniu, promieniuje do ucha, skroni, oka. Proces zapalny może rozprzestrzenić się w sąsiadującej przestrzeni, powodując wrzodziejące zapalenie jamy ustnej, obrzęk migdałków podniebiennych lub nawet zapalenie kości.
Wśród przyczyn wymienić trzeba także:
- nadwrażliwość zębów,
- złamanie zęba,
- powikłania po leczeniu kanałowym,
- wypadnięcie plomby,
- pęknięcie szkliwa pod wpływem erozji kwasowej związanej z rodzajem przyjmowanych pokarmów.
Dolegliwości bólowe w powoduje także zapalenie dziąseł.
Stomatolog skutecznie różnicuje bóle zębów
Zdarza się także, że ból zęba nie jest nim w istocie. Przedmiotowe badanie stomatologiczne i RTG zęba, mające dla dentysty ogromne znaczenie diagnostyczne (piszemy o tym więcej w artykule Jak i kiedy robimy RTG zębów?) pozwalają określić, co jest przyczyną bólu.
Niektóre choroby objawiają się właśnie bólem rzutowanym na zęby z przyczyną tkwiącą w zupełnie innym, często odległym miejscu, które zlokalizować może tylko lekarz.
Choroby, które powodują rzekome bóle zębów to:
- zapalenie zatok,
- zapalenie nerwu trójdzielnego,
- zapalenie gruczołów ślinowych,
- półpasiec,
- dusznica bolesna.
W przypadku ich podejrzenia, stomatolog skieruje pacjenta do lekarza specjalisty – laryngologa, neurologa, kardiologa czy internisty.
Zapobiegaj, zamiast leczyć – porada stomatologa
Dentyści od zawsze powtarzają swoim pacjentom, że o zęby trzeba dbać, by uniknąć poważniejszych dolegliwości. Kilka podpowiedzi znaleźć można w innym wpisie na naszym blogu Jak wzmocnić zęby – 7 sposobów domowych i 3 profesjonalne.